Als het klierweefsel van de prostaat ontstoken is spreekt men van een prostaatontsteking. De ontsteking van de prostaat is meestal het gevolg van een blaasontsteking. De oorzaak van de ontsteking zijn bacteriën vanuit de blaas en plasbuis. Deze veroorzaken doorgaans geen problemen maar ze horen er eigenlijk niet. Als er wordt geplast dan worden de bacteriën normaal gesproken uit het lichaam gespoeld. Dit voorkomt dat er teveel bacteriën in het lichaam blijven. Als er sprake is van bijvoorbeeld een lage weerstand kan het aantal bacteriën te hoog worden. Dit zorgt voor een ontstoken prostaat of blaas.

Een blaasontsteking gaat meestal vanzelf over doordat de blaas zichzelf weer schoon spoelt. Bij de prostaat ligt dit wat lastiger. De prostaat wordt namelijk niet doorgespoeld met urine en hiernaast heeft de prostaat geen hoge weerstand tegen infecties; mede doordat de bacteriën vanuit het eigen lichaam komen, de darmbacteriën. Als de ontsteking echter door een geslachtsziekte veroorzaakt wordt dan wordt er door het lichaam sterk op gereageerd. Er volgt dan vaak een beroerd gevoel en hoge koorts. Als de prostaat na een ontsteking genezen is blijven er kleine littekens achter. De littekens zorgen ervoor dat een nieuwe infectie sneller mogelijk is.